| Pages in topic: [1 2] > | kavramsal sözlükler Thread poster: Selçuk Budak
|
|---|
Terminolojiyle ilgili kaynak sıkıntısı burada zaman zaman dile gelen bir konu. Şöyle doğru düzgün, derli toplu, herkesin yararlanabileceği uzmanlaşmış sözlüklerin bulunması sanırım hepimizin arzusu.
Bu bağlamda, geçen yıldan hatırladığım bir tartışmaya (daha doğrusu öneriye) atıfta bulunmak istiyorum:
http://www.proz.com/topic/28233?start=0
ve... See more Terminolojiyle ilgili kaynak sıkıntısı burada zaman zaman dile gelen bir konu. Şöyle doğru düzgün, derli toplu, herkesin yararlanabileceği uzmanlaşmış sözlüklerin bulunması sanırım hepimizin arzusu.
Bu bağlamda, geçen yıldan hatırladığım bir tartışmaya (daha doğrusu öneriye) atıfta bulunmak istiyorum:
http://www.proz.com/topic/28233?start=0
ve
http://www.proz.com/topic/28233?start=15
Orada, bu işi hakkıyla yapmanın en iyi yolunun bir veri tabanı sistemi olduğunu, bunun için de en iyi seçeneğin php ve mysql olduğunu yazmış, bu işi öğrenmeye çalışacağımı belirtmiştim.
Bugün artık bu altyapıya sahibim. Onlarca şey deneyerek, oradan buradan biraz bir şeyler "apararak," oldukça hızlı, kullanışlı ve kolay bir kavramsal sözlük veritabanı oluşturabilecek duruma geldim. Zaman içinde bu alanda biraz daha etkin olmam da beklenebilir.
Türkçe sitelerde bulunan sözlüklerin büyük çoğunluğunun salt birer "eşleştirme" sözlüğü olduğu açık. Yani "ingilizcesi şu, türkçesi bu."
Öte yandan doğru terminolojik kullanımda (hem çevirmenler için, hem alanla ilgili kişiler için) kavramsal açıklamaların önemi su götürmez.
Bugün online belli başlı İngilizce-Türkçe sözlüklerden farklı olarak, ben hep bu işin kavramsal yönüne eğildim. Ve sanırım kavramsal bir sözlük veritabanı altyapısını oluşturmayı önemli ölçüde başardım.
Geçen yılki tartışmadan, bazı arkadaşların (örneğin adaşım Akyüz'ün), bu tür bir çalışmaya katılabileceklerini hatırlıyorum. Burada, aşağıdaki açıklamalar ışığında, aynı ve diğer arkadaşlardan değerli öneri ve eleştirilerini bekliyorum:
Sözlüğün yapısı:
İngilizce terim - Türkçe karşılığı - Türkçe açıklaması
Arama fonksiyonu: İngilizce veya Türkçe
Terim ekleme: online, tek tek veya toplu dosya halinde (toplu ekleme üzerinde çalışıyorum).
Kimler terim ekleyebilir: veritabanına edit erişim yetkisi olan herkes.
Kimler yararlanabilir? Herkes (üyelik sistemi yok).
Hedef: akla gelebilecek her konuda, uzmanlaşmış kavramsal (yani açıklamalı) sözlükçeler (glossaries) oluşturmak.
Arkadaşlardan, şu iki konuda görüş ve öneri istiyorum:
1. Site seçimi:
Bu işi mevcut aktif sitelerimden (örneğin tercüme işiyle ilgili sitemde) mi yapmalıyım, yoksa bu iş için ayrı bir site mi tahsis etmeliyim. Bu amaçla, daha önceden tasarlanmış ve tescili yapılmış bir de site mevcut: www.termbank.net
2. Aslında bu, biraz teknik bir soru ve benim PHP MSQL konusundaki acemiliğimden kaynaklanıyor.
Her alan için (örneğin finans, otomotiv, çevre, vb. için) ayrı bir veritabanı mı oluşturulmalı, yoksa tümü tek veritabanında mı harmanlanmalı? Bunu da sorma nedenim, örneğin aynı terimin farklı alanlarda farklı anlamlara gelebilmesi. Eğer tek veritabanı kullanılırsa, veritabanında alan için de bir kod belirtilebilir. Bu duruma tek giriş için birden fazla tanım verilir, her tanımın başına da hangi alanla ilgili olduğu yazılır (Tıp. şu anlama gelir. Genetik. Şu anlama gelir gibi).
Katkıda bulunacaklar için teşvik: Anlaşılacağı üzere, bu işin parasal bir ödülü yok. Ancak, sitede bir "katkıda bulunanlar" sayfası oluşturulabilir ve o sayfada, katkıda bulunma derecesine bağlı olarak, katkıda bulunanların isimleri, hatta onlara ait birer profil sayfası bulunabilir, oradan herhangi bir yere link verilebilir.
Değerli görüş ve önerilerinizi bekliyorum.
SB ▲ Collapse
| | | | Selçuk Budak 
Local time: 19:41
English to Turkish
+ ...
TOPIC STARTER
Yapmaya çalıştığım şeyin neye benzeyeceğini merak eden arkadaşlar, şuraya bakabilirler: Test sürüşü
Terim ekleme denemesi yapmak isteyen olursa, lütfen mail atsın, kendilerine şifre ve link bilgilerini ileteyim.
Not: Sadece "A" harfinde 3-4 terim ve tanımları vardır, dolayısıyla A harfinin tıklanması gerekir
[Edited at 2006-03-13 14:18]
| | | | Selcuk Akyuz
Türkiye
Local time: 19:41
English to Turkish
+ ...
| madem adım geçti :) | Mar 13, 2006 |
Merhaba Selçuk,
Ben sözümün arkasındayım, böyle bir çalışmanın içinde yer alırım. Ama olayın teknik kısımları beni aşıyor maalesef, veritabanı uygulamaları konusunda bilgim yok.
Yalnız benim önem verdiğim bir nokta böyle bir çalışmanın, terim girmenin, yavaş yavaş ve kontrollü olarak yapılması. Oradan buradan toplanan terimler toplu olarak girilirse diğer örneklerinden farklı olmayacaktır. Büyük çalışmalar kısa sürede ortaya... See more Merhaba Selçuk,
Ben sözümün arkasındayım, böyle bir çalışmanın içinde yer alırım. Ama olayın teknik kısımları beni aşıyor maalesef, veritabanı uygulamaları konusunda bilgim yok.
Yalnız benim önem verdiğim bir nokta böyle bir çalışmanın, terim girmenin, yavaş yavaş ve kontrollü olarak yapılması. Oradan buradan toplanan terimler toplu olarak girilirse diğer örneklerinden farklı olmayacaktır. Büyük çalışmalar kısa sürede ortaya çıkmıyor. Günde 20-25 terim, kontrollü bir şekilde girilirse 3-5 yıl sonra sağlam bir terim bankası elde etmiş oluruz.
Ben Leo'nun http://dict.leo.org/ Almanca İngilizce sözlüğünü beğenirim, 200-250 bin belki daha fazla terim girilmiş ama her terimle ilgili tartışmaların yapıldığı forum sayfaları var ki bazen bir terimin karşılığını ararken en çok bu forumların faydasını görüyorum.
Ayrı ayrı veri tabanları oluşturmak yerine değişik alanlar ve bunların kodları belirlenebilir, örn. hukuk 1, otomotiv 2, vs. İstendiğinde yalnızca belirli bir alandan terimler böylece görüntülenebilir. Ayrıca bir notlar-açıklamalar kısmı da eklenebilir, şu terim şu alanda kullanılır veya eşanlamlısı şu gibi. ▲ Collapse
| | | | Selcuk Akyuz
Türkiye
Local time: 19:41
English to Turkish
+ ...
Selçuk Budak wrote: Yapmaya çalıştığım şeyin neye benzeyeceğini merak eden arkadaşlar, şuraya bakabilirler: Test sürüşü Terim ekleme denemesi yapmak isteyen olursa, lütfen mail atsın, kendilerine şifre ve link bilgilerini ileteyim. Not: Sadece "A" harfinde 3-4 terim ve tanımları vardır, dolayısıyla A harfinin tıklanması gerekir [Edited at 2006-03-13 14:18]
Bu senin psikoloji sözlüğün gibi olmuş, oldukça detaylı...
Böyle bir çalışmanın tamamlanmış haline ansiklopedi deniliyor yanılmıyorsam. Özden'e sormak lazım, o bu konuda deneyimli. Fakat sorun şu ki her terim için böyle detaylı açıklama yapabilecek miyiz? Evet aramızda değişik mesleklerden arkadaşlar var, doktor da var inşaat mühendisi de... Ama açıkçası ben böyle bir katkıda bulunacak uzmanlığa sahip değilim. İlgili olduğum, üzerinde çalıştığım bazı alanlar var ama verdiğin örnekler çok profesyonel bir çalışmanın ürünü
| | |
|
|
|
Selçuk Budak
Local time: 19:41
English to Turkish
+ ...
TOPIC STARTER | Çalışma yöntemi ve kaynaklar | Mar 13, 2006 |
Şu anda, başka bir site için bir "internet terimleri sözlüğü" hazırlıyorum, boş zaman buldukça. Orada izlediğim model bu.
Sözlük kodu üzerinde bir iki oynama daha yapmam gerekiyor, onu yaptıktan sonra söz konusu sitede aynı veritabanını uygulayacağım.
Sözlüğe terim eklemek için kod veya veritabanı uygulamaları konusunda herhangi bir şey gerekmiyor. Sadece ilgili alanlara terimi, türçesini ve açıklamasını yazıp (veya yapıştırıp) b... See more Şu anda, başka bir site için bir "internet terimleri sözlüğü" hazırlıyorum, boş zaman buldukça. Orada izlediğim model bu.
Sözlük kodu üzerinde bir iki oynama daha yapmam gerekiyor, onu yaptıktan sonra söz konusu sitede aynı veritabanını uygulayacağım.
Sözlüğe terim eklemek için kod veya veritabanı uygulamaları konusunda herhangi bir şey gerekmiyor. Sadece ilgili alanlara terimi, türçesini ve açıklamasını yazıp (veya yapıştırıp) bir düğmeye basmak yeterli oluyor.
Çalışma hızı: Akyüz'ün söylediklerine katılıyorum. Amaç zaten bir yerlerden bir şeyleri toplayıp oraya yığmak değil. Gerçekten doğru karşılıklar ve açıklamalar girmek.
Yukarıda sözünü ettiğim sözlük bittiğinde aşağı yukarı 2,000 terim içerecek. Düzenli olarak her gün terim ekliyorum. Bazen 5 terim, bazen 20-30 terim.
Kaynak: İdeal olanı, uzman kişilerce tanım girilmesi. Ancak, bu iş için "ilgili" olmak da yeterli. Örneğin ben internet konusunda "uzman" değilim, sadece ilgiliyim. Tanımları da, online veya offline kaynaklardan harmanlama yaparak alıyorum. Bazen, bir terim için 3-4 farklı tanımı alıp, olabildiğince basit ama tam bir tanım vermeye çalışıyorum.
Alan sözlükleri (kavramsal) zaten bu modele dayanır. Deneme olarak verdiğim üç-beş terim de, benim yılan hikayesine dönen finans sözlüğünün ham halinden alınan terimlerdir.
Online monolingual sözlüklere bakılacak olursa, hepsinde model üç aşağı beş yukarı budur. Kimileri daha uzun tutar, kimileri daha kısa.
Böyle bir çalışma, Türkiye'de iki ihtiyaca birden cevap verecektir: doğru karşılıklar ve batıdaki glossary türünden kavramsal sözlük ihtiyacı.
Forum: Kavramsal terimler için özel bir sitenin hazır olduğu düşünülürse, siteye bir forum eklenmesi hiç de zor olmaz.
Yanılmıyorsam seslisözlük de bir forum işletiyor. Ancak oradaki forum çok dağılmış durumda. Popülerite adına, ilgili ilgisiz bir yığın konu açılmış: green card'dan tutun da arkadaş bulmaya kadar her şey var.
Popülerite düşündüğüm şey için tali bir unsur olacağı için, böyle bir forumun tek konusu olabilir: kavramlar ve kavramlara kaynaklık eden dil. ▲ Collapse
| | | | Özden Arıkan
Germany
Local time: 18:41
Member
English to Turkish
+ ...
| Pardon, bir şey sormak istiyorum | Mar 15, 2006 |
İsmi Selçuk olmayanlar da katılabiliyor mu?
Ben katılmak istiyorum da. Biliyorsunuz -veya bilmeyen Selçuklar bu vesiyle öğrenirler- biraz disiplinsiz ve sözüne güvenilmez bir insanım ama, becerebildiğim ölçüde katkıda bulunmak isterim tabii. Selçuk (Budak), son mesajınla ilgili daha ayrıntılı düşünüp söyleyeceklerim var -şimdi vaktim biraz dar- ama ondan bir öncekine ilişkin görüş beyan edeyim:
Selçuk Budak diyor ki: 1. Site seçimi: Bu işi mevcut aktif sitelerimden (örneğin tercüme işiyle ilgili sitemde) mi yapmalıyım, yoksa bu iş için ayrı bir site mi tahsis etmeliyim. Bu amaçla, daha önceden tasarlanmış ve tescili yapılmış bir de site mevcut: www.termbank.net 2. Aslında bu, biraz teknik bir soru ve benim PHP MSQL konusundaki acemiliğimden kaynaklanıyor.
Birincisi senin bileceğin bir şey, ama madem termbank diye bir site var, orada neden olmasın?
İkinci soruyu ise pas geçiyorum, işin teknik kısmından hiç anlamam, biliyorsun.
Her alan için (örneğin finans, otomotiv, çevre, vb. için) ayrı bir veritabanı mı oluşturulmalı, yoksa tümü tek veritabanında mı harmanlanmalı? Bunu da sorma nedenim, örneğin aynı terimin farklı alanlarda farklı anlamlara gelebilmesi. Eğer tek veritabanı kullanılırsa, veritabanında alan için de bir kod belirtilebilir. Bu duruma tek giriş için birden fazla tanım verilir, her tanımın başına da hangi alanla ilgili olduğu yazılır (Tıp. şu anlama gelir. Genetik. Şu anlama gelir gibi).
Ben her alan için ayrı veri tabanı oluşturulmasından, yani tek bir sözlük değil, sözlükçeler oluşturulmasından yanayım. Tek bir sözlük olursa adı ne olacak? Yani isim koyma meraklısı olduğumdan söylemiyorum bunu ama, ne sözlüğü olarak sunacağız ve gelip bakacak olanlar ne sözlüğü olarak bakacaklar ona? Ab'dan züğürt'e kadar Türkçedeki bütün kelimelerin anlamlarını veren bir Büyük Türkçe Sözlüğü oluşturma iddiamız olamayacağına göre, konulara -veya daha geniş tutmak için disiplinlere diyelim- göre ayrılmış sözlükler oluşturmak daha akıl kârı gibi geliyor bana. Farklı alanlarda farklı anlamlara gelen kelimelerin burada sorun yaratacağını düşünmüyorum. Zooloji sözlüğüne giren "fare" kelimesinin karşısında "bu yakınlarda doktora gitmezseniz sonunda kolunuzun ampüte edilmesine yol açacak olan bilgisayar arabirimi" değil de, "yaşayan en küçük ve en tiksindirici memeli" tanımını bulunca hayal kırıklığına uğruyorsa, nereye girdiğine baksın da öyle girsin, değil mi ama?
Zaten bir çoğumuzun senelerdir oluşturduğu sözlükçeler, bellekler, terim listeleri falan var. Bunları gözden geçirip bu veri tabanına aktarabiliriz pekâlâ. Ayrıca sen daha önce İnternet Sözlüğü'ne link verdiğinde de -sitayişlerimin ardından- bunu söylemiştim: Bilemiyorum bu herkes için geçerli mi ama, bir yandan, bilgisayarla çalışmaya iyice alışalı beri matbu sözlük kullanma konusunda bende bir tembellik gelişti; raftan kitap indirip sayfa çevirmektense fareyle iki yere tıklamak daha rahat geliyor. Ama İnternet üzerinde özellikle Türkçede özenle hazırlanmış kaynak bulmak gerçekten çok zor. İki tık yerine elli yere tıklayıp sonra söylene söylene yine rafa yöneliyorsun. O yüzden, aceleye getirmeden, gerekli özeni göstererek çalışırsak işe yarayacak bir şeyler kıvırabiliriz. Bütün bu süreç içinde biz de çok şey öğreniriz tabii. Mesela senin İnternet sözlüğünü gördüğümde çok beğenmiş ve "inşallah Selçuk bunu büyütecek, çoğaltacak zamanı bulur" demiştim. Ekip halinde zaman da, bilgi ve beceriler de çoğalacaktır. Ne de olsa her şeyi Selçuklardan beklememek lazım.
| | | | | Eline sağlık | Mar 15, 2006 |
Evet bir kez daha diyeyim. En azından bu iştiyak ile sözlük tamamlanmaz ise bile veri tabanlı sitelerde sözlük yapmayı başardınız. Ben katkıda bulunabilir miyim? Adaşın Akyüz'ün dediği gibi ben katkıda bulunurum demek cesaret istiyor. Ancak ben bu işlerden uzağım benden ümidi kes demek ve gayretli birini yalnız bırakmak da olacak şey değil.
Bir öneri: zamanla yani veri tabanındaki terim sayısı binlere ulaştığında tarama ve ekleme daha karmaşık hal... See more Evet bir kez daha diyeyim. En azından bu iştiyak ile sözlük tamamlanmaz ise bile veri tabanlı sitelerde sözlük yapmayı başardınız. Ben katkıda bulunabilir miyim? Adaşın Akyüz'ün dediği gibi ben katkıda bulunurum demek cesaret istiyor. Ancak ben bu işlerden uzağım benden ümidi kes demek ve gayretli birini yalnız bırakmak da olacak şey değil.
Bir öneri: zamanla yani veri tabanındaki terim sayısı binlere ulaştığında tarama ve ekleme daha karmaşık hale gelecek. Bu yüzden tarama sonrasındaki görüntülemeyi alfabetik sıraya göre 5 önce ve 5 sonrası veya 10 önce ve 10 sonrası şeklinde görüntülemek mümkün olursa, yeni terim eklenmesi de (özellikle yakın hecelenilen) kolaylaşacaktır.
Apar topar gelip geri döndüğüm İstanbuldan bir izlenimim de bizdeki sözlük eksikliğinden doğan işlerin hayli gündemde oluşu. Yani yakın zamanda çıkarılan sözlükler yanında bir o kadar da üzerinde çalışılanı görmek beni sevindirdi. Bir bavul dolusu sözlükle döndüm. İşin acı tarafı hala temin edecek sözlük var listede...
Şu yukarıdaki üç beş cümleyi yazarken aklıma gelen bir başka husus hazırlamakta olduğun bu sözlüğün anlam ve açıklamaları veya eş anlamlıları veyahutta birinciden onuncuya kadar anlamları farklı bir veri tabanı alanına girilmesi mümkün mü? Eğer bu mümkün olursa, belki daha kolay yönetilebilir gibime geliyor. Örnek: yeni eklemeler vs.
Bilim dalları için ayrı sözlükler yerine veri tabanına girerken bir tıkla seçilecek olursa, bir "query" oluşturarak o alana ait kısımlar süzülebilir. Eğer her bir anlam ve her bir karşılık ayrı bir alt alanda olacak olursa da bu daha da kolaylaşır diye düşünüyorum.
Veri tanabınlarından hele de bu PHP den falan pek anlamayan ben, sadece MS Access de oluşturulan veri tabanı ve bunun yönetimi mantığıyla daha büyük olanları düşünmeye çalışıyorum. Belki de hata ediyorum ama şu an için aklıma gelenler bunlar.
Kavram giremeye tekrar dönecek olursak, çalıştığım alanlarda kavram girmek belki mümkün olabilir. Bence kavram girmeden daha önemlisi, bir kaç kişinin kavram girme modülünü kullanarak bir eksiklikleri baştan gidermenizde görüş bildirmeleri.
Tekrar elinize sağlık ve kolay gelsin diyorum.
Sağlıcakla
Nizam Yiğit ▲ Collapse
| | | | Özden Arıkan
Germany
Local time: 18:41
Member
English to Turkish
+ ...
| Kavramlar, forum tartışmaları, Roget Bey vb | Mar 15, 2006 |
Selçuk [B.], önerdiğin çalışma modelinin gayet iyi olduğunu düşünüyorum. Tabii bu modelin verimli biçimde uygulanması için belli bir çerçeve çizmek lazım. Mesela, senin dediğin gibi alanlara göre tartışma grupları oluşturulup terimler elden geçirilebilir. Yukarıda zaten elimizde hazır olan sözlüklerden bahsettim. Buna bir örnek vereyim: Elimde hallice bir otomotiv sözlüğü var. Otomotiv son 4 yıldır hasbelkader çalıştığım bir alan haline geldi, yoksa uzma... See more Selçuk [B.], önerdiğin çalışma modelinin gayet iyi olduğunu düşünüyorum. Tabii bu modelin verimli biçimde uygulanması için belli bir çerçeve çizmek lazım. Mesela, senin dediğin gibi alanlara göre tartışma grupları oluşturulup terimler elden geçirilebilir. Yukarıda zaten elimizde hazır olan sözlüklerden bahsettim. Buna bir örnek vereyim: Elimde hallice bir otomotiv sözlüğü var. Otomotiv son 4 yıldır hasbelkader çalıştığım bir alan haline geldi, yoksa uzmanı olduğum, özel ilgi duyduğum bir konu değil. Bu sözlüğün içinde müşteri tarafından sağlanmış terminoloji; benim matbu ve online kaynaklardan bulduğum terimler; Kudoz'dan bulduğum ve nihayet kendi uydurduğum terimler var. Otomotiv konusuyla ilgilenen veya bu konuda çalışan, uzman olan herkes bir forum veya benzer tartışma zemini oluşturur. Ben ve diğerleri ellerindeki terimleri ortaya döker. Bunlar tartışılır, araştırılır, doğrulanır. Sözlüğe katılır... şeklinde bir süreç, benim kafamda canlanan. Yani wiki tarzı bir çalışma. Sanıyorum sen de buna benzer bir şeyi kastediyorsun. (Yanıldıysam aydınlat.) Tabii elimdeki en büyük sözlük olduğu için otomotivi örnek gösterdim, yoksa ben bu alana meraklı değilim, zaten hava kirliliği yapıyor:-)
Sanıyorum alanları belirleyip veya zamanla kendi kendilerini belirlemelerinin yolunu yapıp bir forum çatısı altında tartışmaları düzenlemek, ama bir yandan da bunların sonuca yönelik olması ve sözlük girişlerine tercüme edilmesini garanti altına alacak yöntemler geliştirmek gerekiyor. Yoksa biz zaten akşama kadar tartışmaya bayılan milletiz, akşam olunca da, amaan bize mi kaldı, hadi evde çoluk çocuk bekliyor, der, çeker gideriz. Tabii zaman ve enerji ayırabilmek de bir mesele, ama acelemiz yok. Hem Selçuk'un da [A.] dediği gibi zaten böyle bir işe girişirken ucunu görmeyi düşünmeden, hakkını vererek yapmayı ön planda tutmak lazım. Bu işten para kazanma derdimiz olmayacağına göre, seslisozluk ve muadilleri gibi dating, burç falan işlerine zaten yönelmeyeceğiz (diye umuyorum).
Bir başka konu. Bu hep aklımdadır benim. Türkçede bir thesaurus yok. (İngilizce dışındaki dillerde var mı, bilmiyorum gerçi, ama vardır benzerleri diye var! sayıyorum.) Dediğim gibi, hep, böyle bir iş nasıl yapılabilir Türkçede diye düşünmüşümdür. Bu tür bir çalışmaya hevesi olan var mı peki? ▲ Collapse
| | |
|
|
|
Selçuk Budak
Local time: 19:41
English to Turkish
+ ...
TOPIC STARTER | tek çatı, çok sözlük! | Mar 15, 2006 |
Burada bir parantez açıp, geçen yıldan bu yana bu konuyu neden sürekli kafamda evirip çevirdiğime değinmek istiyorum, ilk yazdıklarıma ek olarak. Aslında bunu Özden çok iyi dile getirmiş:
Özden Arıkan:
Bilemiyorum bu herkes için geçerli mi ama, bir yandan, bilgisayarla çalışmaya iyice alışalı beri matbu sözlük kullanma konusunda bende bir tembellik gelişti; raftan kitap indirip sayfa çevirmektense fareyle iki yere tıklamak daha rahat geliyor.
Benim için de durum bu, sanırım birçoklarımız için de öyledir. Hatta, şu anda harddiskimde 2GB'yi aşkın sözlük, ansiklopedi, vs. var (PDF formatında). Aralarında 10,000 sayfaya ulaşan ansiklopediler bile var. Sağda solda, şu veya bu müşteriye ait işlerin bulunduğu klasörlerde alınmış notlar var. Bir terimin karşılığına ihtiyaç duyduğum zaman, "ben bunu daha önce araştırıp bulmuş, kullanmıştım" diyor ve dakikalarca harddiskimi arıyorum, belki bulurum diye.
Ayrıntılara girmeden önce, bir şeyi daha belirtmem gerekiyor. Ben, bu php mysql konusunda henüz çaylak bile sayılmam. İşin tüm boyutlarını düşündüğüm zaman benim şu anki bilgi ve becerimle altından kalkamayacağım bir yığın teknik ayrıntı, zorluk, vb. olduğunu görüyorum. Dolayısıyla da ya bunların üstesinden gelecek program bilgisini ve rahatlığını kazanıncaya, ya da bu iş için kesenin ağzını açabilecek duruma gelinceye kadar (geçen yıl, bir sözlük programı yazması için İstanbul'dan birisiyle konuştum, min. 10,000 dolar dedi), işi olabildiğince basit tutmak zorundayım, yoksa elime-yüzüme bulaştırırım.
Başlangıçta önemli olan veritabanı yapısının sağlam olması, gerisi salt maniplasyon ve geriye dönük maniplasyon her zaman mümkün. Beni cesaretlendiren de bu.
Özden Arıkan:
Ben ve diğerleri ellerindeki terimleri ortaya döker. Bunlar tartışılır, araştırılır, doğrulanır. Sözlüğe katılır... şeklinde bir süreç, benim kafamda canlanan. Yani wiki tarzı bir çalışma.
Evet, tam olmasa da, wiki'ye benzer bir çalışma kafamdaki, ancak hem katılımcılar hem de konu açısından daha sınırlı: sadece terimler, karşılıkları ve tanımları olacak. Ayrıca, ilave açıklamalara da yer verilebilecek.
Alana özel forum: Evet, her bir alan için ayrı bir forum başlığı hem siteyi, hem de forumu derli toplu tutar. Bu forum konusunu ayrıca araştırıyorum, başka bir nedenle (başka bir site için). Bu konuda birçok alternatif var, birisine karar verildikten sonra, forumun kurulması en fazla bir günümü alır.
Forum -> sözlük prosedürüne gelince: Özden'in önerdiği son derece sağlıklı bir yol, ancak dikkati çektiği sakıncalar da yabana atılır değil. Benim kafamdaki forum biraz daha farklı: hem ileriye hem de geriye etkili bir fonksiyon. Yani: 1. Terimler girilir, sorun yoksa yoktur, varsa sorun gören bunu forumda tartışmaya açar. 2. Doğrudan forumda terim önerilir. Aslında, bu 2. şık pek gerekli değil, düşündüğüm başka bir şeyden ötürü:
Sözlük girişleri otomatik güncellenmeyecek. Bir tür "moderation"dan geçecek. Bu amaçla iki ayrı veritabanı (ya da tablo) olacak. 1. online sözlük, 2. önerilen terimler. Önerilen terimler, "live" olmayacak, yani normal sözlük arama işlevlerine kapalı olacak. Önerilen terimlere bir durum kodu verilecek "onay bekliyor, onaylandı." gibi. Onaylanan terimler normal sözlük veritabanına aktarılacak.
Özden Arıkan devam ediyor: Bu işten para kazanma derdimiz olmayacağına göre, ... dating, burç falan işlerine zaten yönelmeyeceğiz (diye umuyorum).
Evet, para ikinci planda, hatta hiç planda değil, tersine orta vadede para harcamak birinci planda. Terim ve ziyaretçi sayısındaki artışa paralel olarak daha hızlı ve daha yüksek kapasiteli server için para gerekecek, ayrıca ileride çok daha fonksiyonel bir program kodu için profesyonel yardım gerekebilecek. Bunlar, benim birkaç yıl tolere edebileceğim harcamalar. Ancak uzun vadede sitenin "sürdürülebilir" olmasını hedeflemek gerekiyor. Geçen aylarda, çok hızlı bir başlangıç yapan ve oldukça da iyi bir yere gelen, ancak kaderine terkedildiği için silinip giden bir sözlüğe tanık oldum, şimdi adını hatırlayamıyorum (e ile mi başlıyordu). Her ne olursa olsun, site her zaman "on topic" kalacak.
Eğer dating işinden para kazanmak istersem, onun için de bir sitem var! (turkishfriends dot net) onu aktifleştirir, ordan giderim.!!!
Thesaurus: bu hiç de zor olmaz!
Nizamettin Yiğit:
Bilim dalları için ayrı sözlükler yerine veri tabanına girerken bir tıkla seçilecek olursa, bir "query" oluşturarak o alana ait kısımlar süzülebilir. Eğer her bir anlam ve her bir karşılık ayrı bir alt alanda olacak olursa da bu daha da kolaylaşır diye düşünüyorum.
Ayrı ayrı veritabanları mı, yoksa tek veritabanı çoklu alan mı, aslında bu tamamen teknik bir ayrıntı. Yine de, trafiğin çok yoğun olması halinde performansı (hızı) etkileyebilecek bir ayrıntı. Gerisi, tamamen programlama becerisine kalıyor, sorgulama incelikleri açısından. Yukarıda da değindiğim gibi, başlangıçta bu işi çok basit tutmak zorundayım, öngöremeyeceğim ve başa çıkamayacağım sorunlardan kaçınmak için.
Selçuk Akyüz:
Fakat sorun şu ki her terim için böyle detaylı açıklama yapabilecek miyiz? Evet aramızda değişik mesleklerden arkadaşlar var, doktor da var inşaat mühendisi de... Ama açıkçası ben böyle bir katkıda bulunacak uzmanlığa sahip değilim.
Tüm girişlerin, en azından başlangıçta kapsamlı açıklamalar içermesi gerekmiyor. Zor terimler vardır, arayarak pek bulamayacağımız terimler vardır. Eğer bir tercüme sürecinde karşımıza çıkmış ve doğru karşılığını bulabilmiş isek, bu kadarı bile yeterli, daha sonra başka birisi tanım yazabilir.
Adaş, sen terimleri ve karşılıklarını gir, gerisi kolay!
Yani örneğin Selçuk Akyüz İngilizce bir terimi ve Türkçe karşılığını girer. Tanım alanını boş bırakır. Başka birisi de, örneğin diğer Selçuk da, uygun bir tanım bulduğu zaman, "edit" fonksiyonuyla terimin tanımını girer. Başka birisi gelir, açıklama kısmına yararlı olacağını düşündüğü açıklamalar yazar. Tasarladığım sözlük yapısının esnekliği ve gücü de burada yatıyor!
(şimdi işimin başına dönmem gerekiyor, sonra yine yazarım).
| | | | Selçuk Budak
Local time: 19:41
English to Turkish
+ ...
TOPIC STARTER
Sanal alemde her an her şey olabildiği için, testiyi kırmadan önlem almak gerekiyor. Terim bankasını da uzun vadede genele açık yarı-wiki türü bir şey olarak düşündüğümüze göre, kimlerin hengi koşullarda hangi kullanım ayrıcalıklarına (yetkilerine) sahip olacağı konusunda da şimdiden kafa yormak gerekiyor.
Bu bağlamda terim bankası kullanıcıya üyelik gerektirmeden açık olsa da, katkı konusunda kısıtlama gerekiyor. Bu da ancak bir tür "kayıt v... See more Sanal alemde her an her şey olabildiği için, testiyi kırmadan önlem almak gerekiyor. Terim bankasını da uzun vadede genele açık yarı-wiki türü bir şey olarak düşündüğümüze göre, kimlerin hengi koşullarda hangi kullanım ayrıcalıklarına (yetkilerine) sahip olacağı konusunda da şimdiden kafa yormak gerekiyor.
Bu bağlamda terim bankası kullanıcıya üyelik gerektirmeden açık olsa da, katkı konusunda kısıtlama gerekiyor. Bu da ancak bir tür "kayıt ve şifre" yoluyla sağlanabilir. Şu anda, bu konuyu araştırıyorum. Becerebilirsem, şunun gibi bir şey ortaya çıkacak:
Yeni katkıcı kaydı, email yoluyla aktivasyon. Kullanıcı adı ve şifresi belirleme
Katkıcı bilgileri güncelleme
Unutulan şifreyi tekrar gönderme.
Erişim (yetki) düzeyi
Yönetim fonksiyonu
Yetki düzeyi:
Burada, katkıcının (Türkçede böyle bir kelime var mı?) etkinlik düzeyine bağlı bir hiyerarşi düşünülebilir: Sözlüğe X kadar terim girmiş olan kişiye şu kadar yetki, Y kadar terim girmiş olan kişiye şu kadar daha yetki gibi. Başlangıçta, bunun işlevsiz olacağı, ancak zaman içinde gerekeceği açık, tıpkı kudoz sisteminde olduğu gibi.
Bu konua da görüş ve önerilere ihtiyaç var.
SB ▲ Collapse
| | | | Selcuk Akyuz
Türkiye
Local time: 19:41
English to Turkish
+ ...
| yetki düzeyleri | Mar 15, 2006 |
Sözlüğün ve forumların yöneticileri olması gerekli, ayrıca böyle bir çalışmanın içinde ileride yer alacak kişilere ne gibi yetkilerin verileceği, tüm veritabanını kopyalama ve başka yerde yayınlamalarına karşı önlemlerin alınması gerektiği de çok açık. Online sözlüklerden aklıma örnek gelmiyor ama babylon sözlüklerinin çoğunun birbirinin aynı olması, hatta redhouse sözlüğünün değişik adlar altında defalarca önümüze çıkarılmasından bir ders almak gerekli.
| | | | Özden Arıkan
Germany
Local time: 18:41
Member
English to Turkish
+ ...
| Fikri hırsızlık | Mar 15, 2006 |
Katkıda bulunacakların yetki düzeyi, moderasyon vb bunlar sorun değil, bir şekilde düzenlenir; zaman içinde gedikler görüldükçe ona göre yeni düzenleme yapılır vb. Asıl sorun, Selçuk A.'nın yukarıda söylediği hırsızlık. İşte bunu önlemenin yolu pek yok. Olduktan sonra peşine düşüp yaptırım uygulanabilir ancak, ama deneyimlerim bana, kimsenin böyle işlerle uğraşmadığını, yani çalıntı malın hırsızın yanına kâr kaldığını gösteriyor. Genellikle.... See more Katkıda bulunacakların yetki düzeyi, moderasyon vb bunlar sorun değil, bir şekilde düzenlenir; zaman içinde gedikler görüldükçe ona göre yeni düzenleme yapılır vb. Asıl sorun, Selçuk A.'nın yukarıda söylediği hırsızlık. İşte bunu önlemenin yolu pek yok. Olduktan sonra peşine düşüp yaptırım uygulanabilir ancak, ama deneyimlerim bana, kimsenin böyle işlerle uğraşmadığını, yani çalıntı malın hırsızın yanına kâr kaldığını gösteriyor. Genellikle. Yoksa uygulanacak önlemler var mı? Her hakkı mahfuzdur.... yazmak dışında tabii.
Veya Ekşi Sözlük yöntemi uygulanabilir. Belki daha etkili oluyordur, kim bilir? Yalnız işte onlar telif haklarını Michael Jackson'a devretmişler. Ondan daha çok insanı korkutup kaçıracak bir celeb bulabilecek miyiz?
[Edited at 2006-03-27 00:26] ▲ Collapse
| | |
|
|
|
Selçuk Budak
Local time: 19:41
English to Turkish
+ ...
TOPIC STARTER
Sanal alemde firki hırsızlık konusu, benim de üye olup zaman zaman tartışmalarına katıldığım kimi uluslararası webmaster forumlarında çok sık konuşulan, şikayet edilen bir konu.
Vatandaş bir site kuruyor, yıllarca emek veriyor, makaleler yazıyor, her gün yeni bilgiler ekliyor, iyi bir pozisyon yakalıyor. Başka bir vatandaş da başka bir site kuruyor, gidip o güzel sitenin içeriğini olduğu gibi kopyalayıp kendi sitesine aktarıyor. Bu yetmiyormuş gibi, ... See more Sanal alemde firki hırsızlık konusu, benim de üye olup zaman zaman tartışmalarına katıldığım kimi uluslararası webmaster forumlarında çok sık konuşulan, şikayet edilen bir konu.
Vatandaş bir site kuruyor, yıllarca emek veriyor, makaleler yazıyor, her gün yeni bilgiler ekliyor, iyi bir pozisyon yakalıyor. Başka bir vatandaş da başka bir site kuruyor, gidip o güzel sitenin içeriğini olduğu gibi kopyalayıp kendi sitesine aktarıyor. Bu yetmiyormuş gibi, arama motorları "duplicate content"den ötürü, orijinal siteyi de cezalandırıyor. Site sahibi feyat figan, forumlara başvuruyor: "What to do?"
Amerikalılar söz konusu olduğunda (webmaster aleminde ağırlıklı bir yerleri var), verilen cevap hep aynı: "Get a good lawyer, file a DMCA, and apply to Google with evidence."
Yani onların bir DMCA'sı var (Digital Millennium Copyright Act, 1998). Çok tartışılıyor, ama görebildiğim kadarıyla oldukça da etkili. Yanılmıyorsam bizde de benzer çalışmalar var.
Sırası gelmişken, wiki'nin başına gelenlerden de bir iki cümleyle söz edeyim (itiraf edeyim, son zamanlarda webmaster forumlarında geçirdiğim zaman, prozda geçirdiğim zamandan çok fazla). Google, geçen Eylül ayından başlayarak "ODP clones" denilen sitelere sert bir şamar indirdikten ve içerik ağırlıklı siteleri öne çıkardıktan sonra, yeni bir site türü türedi: wiki'den çalıntı siteleri:
Vatandaş bir site kuruyor, yüzlerce sayfa hazırlıyor, sayfalara wiki'den kopyaladığı yazıları yapıştırıyor, içine de Google (adsense) reklamları yerleştiriyor. Şu anda web'de böyle binlerce site var.
Uzun sözün kısası, hırsızlık her zaman vardı, yine olacak. Teknik olarak bunu engellemek imkansız. Yapılabilecek tek şey takibe almak.
Geçenlerde IP numaram diye bir site kurduğumu söylemiştim. Sitede, site sahipleri için de bir kod koydum: sitenizi ziyaret edenler ip numaralarını sizden öğrensinler diye. Site yöneticileri orada verdiğim iki satırlık kodu alıp sitelerine yapıştıracaklar, ziyaretçiler de o sitelere girdikleri zaman, ip numaralarını tıpkı benim sitede olduğu gibi görecekler. Buraya kadar güzel. Ama gördüğüm sonuç şu: vatandaş, verdiğim kodun link kısmını sıyırıp sadece kodu işletecek kısmını yapıştırıyor. Peki bunu niye yapıyor? Benim siteye link vermemek için! Yani sitemin verdiği hizmetten yararlanıyor, ama bunun karşılığı olan linki atıyor. Ne yapabilirim? Şimdilik, sayıları 5-10'u geçmediği için, server düzeyinde bu siteleri banlayabiliyorum. Ama bunun sayısı artınca, nasıl takip edeceğim? Akşama kadar bununla uğraşmam lazım!
Başka bir vatandaş, benim çevirdiğim kitaplardan birisini (Karen Horney'in "Kendi Kendine Psikanaliz"ini) tarayıcıdan geçirmiş, OCR ile de okuyup, metin haline getirmiş. Sonra da bir site kurup kitabı olduğu gibi oraya aktarmış. Üstelik de copyright notunu olduğu gibi koruyarak!
Gelelim sözlüğe: Kopyalanmasını zorlaştırabilir, ama engelleyemeyiz. Kısmi kopyalamalar (kendi sitesinde ihtiyaç duyduğu 5-10 terimi alıp sitesine koymak gibi) mazur görülebilir, hatta bunun koşulları da açıkça ortaya konabilir. (ip numaram'daki internet sözlüğü için böyle bir şey düşünmüştüm, "alıp sitenize koyun" demeyi planlıyordum, ama şimdi tereddütteyim). Ancak Selçuk Akyüz'ün dediği türden ciddi ihlaller durumunda tabii ki yasal yollara başvurulur.
Fikri haklarla ilgili sorunlar, ancak zaman içinde ortaya çıktıklarında çözüm aranabilecek sorunlardır. Kopyalanacak, çalınacak korkusu, bu girişime engel olmamalı.
Bir not daha: Dün, hosting şirketine yazıp başka bir site için aldığım hosting paketinin termbank.net'e devredilmesini istedim. Söz konusu hosting paketi, oldukça iyi bir paket: 10 GB disk kapasitesi, 250 GB bant genişliği (veri transfer kapasitesi) var. Bu da bu sözlüğü yıllarca götürebilecek bir kapasitedir. Cevap alınca, işe koyulacağım. Sanırım Nisan ortalarına kadar site "live" olur.
Düşündüğümüz modeli İnternet Sözlüğüne uygulamaktan termbank lehine vazgeçtim, İnternet Sözlüğünü normal düz sayfa olarak (şu anki haliyle) devam ettireceğim. Aynı sözlüğü, termbank veritabanına aktaracağım. Bu da, girişimi başlatan kişi olarak, benim termbank'a ilk katkım olacak. Tercüme yoğunluğuna bağlı olarak, sanırım birkaç ay içinde İnternet Sözlüğündeki terim sayısı 2,000'lere yaklaşacak.
Bu arada uygulama da görüleceği için, arkadaşlar daha iyi bir fikir sahibi olabilecek, daha sağlıklı fikir üretebilecek durumda olacak. ▲ Collapse
| | | | Selçuk Budak
Local time: 19:41
English to Turkish
+ ...
TOPIC STARTER
Kaderine terk edilen bir sözlükten söz etmiştim. Dünden beri kafa patlatıyorum, adı neydi diye. Gece de kafamı kurcalamış olmalı ki, sabah uyandığımda ilk aklıma gelen şey "dilmaca" oldu. Rüyaların bu "hatırlatma" gücü karşısında hep hayrete düşmüşümdür!
Evet sözünü ettiğim sözlük dilmaca dot net idi. Tanıtımında diyor ki: Dilmaca dot net yayında. Dilmaca dot net, temiz ve hafif bir arayüze sahip e-sözlük projesidir. Dilmaca dot net sözlü... See more Kaderine terk edilen bir sözlükten söz etmiştim. Dünden beri kafa patlatıyorum, adı neydi diye. Gece de kafamı kurcalamış olmalı ki, sabah uyandığımda ilk aklıma gelen şey "dilmaca" oldu. Rüyaların bu "hatırlatma" gücü karşısında hep hayrete düşmüşümdür!
Evet sözünü ettiğim sözlük dilmaca dot net idi. Tanıtımında diyor ki: Dilmaca dot net yayında. Dilmaca dot net, temiz ve hafif bir arayüze sahip e-sözlük projesidir. Dilmaca dot net sözlüğü, GPL lisanslı qt-sozluk ve gtk-sozluk programlarıyla kaynak paylaşımı esasına göre çalışmaktadır.
Paylaşımlı programın ne olduğunu merak ettim. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi tarafından geliştirilen Linux tabanlı bir sözlükmüş. Bu da, niye başarılı olamadığını anlatıyor.
Bu tür projelerde paket programlar işe yaramıyor. Ya projenin sahibinin gerektiğinde değişiklik yapabilme becerisi olması gerek, ya da sürekli bir programlama desteği.
Aramızda dilmaca'yı gören, kullanan, ya da bu konuda bilgi sahibi olan var mı? ▲ Collapse
| | | | Özden Arıkan
Germany
Local time: 18:41
Member
English to Turkish
+ ...
| Telif bilinci | Mar 16, 2006 |
Selçuk B. der ki:
Gelelim sözlüğe: Kopyalanmasını zorlaştırabilir, ama engelleyemeyiz. Kısmi kopyalamalar (kendi sitesinde ihtiyaç duyduğu 5-10 terimi alıp sitesine koymak gibi) mazur görülebilir, hatta bunun koşulları da açıkça ortaya konabilir. (ip numaram'daki internet sözlüğü için böyle bir şey düşünmüştüm, "alıp sitenize koyun" demeyi planlıyordum, ama şimdi tereddütteyim). Ancak Selçuk Akyüz'ün dediği türden ciddi ihlaller durumunda tabii ki yasal yollara başvurulur.
Sırf sıkı bir telif bilgisi eklemek bile işe yarayabilir, çünkü telif hakkı ihlallerinin bir kısmı da vatandaşın telif hakkı, fikri mülkiyet falan gibi şeylerden tamamen bihaber olmasından kaynaklanıyor. Bunu bizim buradaki forumlarda da görüyoruz, vatandaş gazeteden veya başka bir siteden aldığı metni olduğu gibi yapıştırıp gönderiyor. Bunu yayınlayamayız deyince de nedenini niçinini bir türlü anlayamıyor, en azından hadisenin vahametini kavrayamıyor. Yani fikri mülkiyet bilincinin gelişmesi lazım, e buna da bizim katkımız olmayacaksa kimin olacak? Dolayısıyla siteye bununla ilgili bilgilendirici bir not koyulmasının bile yüzdeyi birazcık düşüreceğine inanıyorum.
Fikri haklarla ilgili sorunlar, ancak zaman içinde ortaya çıktıklarında çözüm aranabilecek sorunlardır. Kopyalanacak, çalınacak korkusu, bu girişime engel olmamalı.
Kesinlikle. Zaten o zaman çeviriyi de bırakmak lazım.
Dilmaca konusunda ise bilgim yok, ben bir tek evirmece çevirmeceyi biliyorum
| | | | | Pages in topic: [1 2] > | To report site rules violations or get help, contact a site moderator: You can also contact site staff by submitting a support request » kavramsal sözlükler No recent translation news about Türkiye. |
| CafeTran Espresso | You've never met a CAT tool this clever!
Translate faster & easier, using a sophisticated CAT tool built by a translator / developer.
Accept jobs from clients who use Trados, MemoQ, Wordfast & major CAT tools.
Download and start using CafeTran Espresso -- for free
Buy now! » |
| | Trados Business Manager Lite | Create customer quotes and invoices from within Trados Studio
Trados Business Manager Lite helps to simplify and speed up some of the daily tasks, such as invoicing and reporting, associated with running your freelance translation business.
More info » |
|
| | | | X Sign in to your ProZ.com account... | | | | | |
Login to reply/comment 
Translation news in Türkiye
